SERVLET GIRIS

Yazan:Fatih KABAKCI

Servlet, sunucu tarafında çalışan, istemcilerden gelen HTTP isteklerini handle etmek amacıyla ortaya çıkarılmış Javanın en ilkel yazılımı ve programlama dilidir. Sunucu üzerinde çalışan bir Servlet, istemciden aldığı HTTP POST ve GET mesajlarını işleyerek, gerekli çıktıyı istemciye gönderir. Çıktı çoğunlukla HTML olup, bazen de XML olabilir.

Servlet Kısa Tarihi

Internetin gelişimini sürdürmesiyle birlikte şirketlerin verilerini 7/24 web üzerinde barındırma ve paylaşma ihtiyacı, dinamik içerikli web sayfalarının ortaya çıkmasına, daha doğrusu bu ihtiyaca yol açmıştır. Internet kullanımı arttıkça şirketler daha çok müşteriye ulaşmak için, web sayfalarını daha canlı, yenilikçi ve etkileşimli bir hale getirebilmek, bakımını ve geliştirmesini kolaylaştırmak adına dinamik içerikli web sayfalarını kullanmak istemişlerdi. Bu, başlarda CGI teknolojisi ile yapılıyordu. CGI her yeni talep için sunucuda bir proses açıyor ve bir takım işlemleri bu prosesler ile gerçekleştirerek istemciye bilgi dönüyordu. Bu yöntem, her bir prosesin bellekte kopyasını taşımak zorunda bıraktığından, çoğu zaman gecikmelere neden olmaktaydı ve bir çok kullanıcı yapmak istediği işlemin süresinden çok beklemek zorunda kalmaktaydı. Ayrıca CGI bir prosesin işlemini sonlandırdığı anda, eski kullandığı verileri de kaybediyordu. Bu gibi sebeplerden ötürü CGI ile sunucu taraflı çalışmak performans kayıplarına neden oluyordu.

Sun Servletleri ortaya çıkardığında durum değişti. CGI(Common Gateway Interface) teknolojisinin yukarıda bahsedilen bir takım zorlukları nedeniyle, Sun tarafından 1997 yılının haziran ayında ilk versiyonu tanımlanan Servletler, 1999 yılı itibariyle J2EE uygulamaları kapmasında anılmaya başlamıştır. Bir Java programlama dili olan Servlet ile artık her yeni talep bir proses ile değil bir Thread tarafından işlenecekti. Böylelikle hem kalıcı veriler kullanılacak hem de bellekte tek kopyası bulunan servletin işlemleri daha verimli bir şekilde işlenecekti.

Bir Servletin Yaşam Döngüsü(Life Cycle)

Servlet' ler init(), service() ve destroy() adında 3 temel metot sağlar. Başlangıçta bir takım değişkenlere ilk değerlerini vermek için init() metodunu kullanabilirsiniz. Her yeni istemci talebini işlemek için service() metodu kullanılır. Bir servlet sonlanırken destroy() metodu çağrılır. Bunların yanında HTTP GET isteklerini işlemek için doGet(), HTTP POST isteklerni işlemek için doPost(), Servletin kullandığı sistem bilgilerini öğrenmek için de getServletConfig() gibi bir takım temel metotlarda kullanılır. Genel olarak bir Servletin yaşam döngüsü(life cycle) aşağıda verilmektedir.

Servlet yaşam döngüsü(life cycle), Servletin deploy edildiği konteyner tarafından kontrol edilir. Servlete bir istek geldiği anda konteyner, ilk olarak servletin bir örneğinin(instance) olup olmadığını kontrol eder. Şayet ilgili Servlet daha önceden ilgili konteyner in belleğinde mevcut değilse Servlet sınıfını hafızasına yükler ve bu sınıfın bir örneğini oluşturur. Ardından bu Servlet sınıfının init() metodunu çağırarak, Servlet örneğini hazırlar(initialization). Ayağa kaldırılan Servletin service() metodu çağrılarak request ve response nesneleri bu metoda aktarılır. Şayet bir Servlet sonlandırılmak istenirse, konteyner Servletin destroy() metodunu çağırır.

En popüler Servlet konteyner' larından biri Apache Software Foundation şirketinin yayımladığı Apache Tomcat sunucusudur.