C DE SAKLAMA SINIFLARI(STORAGE CLASS)

Yazan:Fatih KABAKCI

C de kullanılan birçok niteleyici veri türlerinin yanı sıra,kullanılan değişkenlerin durumunu bildiren bazı niteleyici veri türleri de bulunmaktadır.Bunlar auto,static,register ve extern deyimleridir.Şimdi bu sıfatları ayrı ayrı inceleyelim.

1.)auto Deyimi:

void fonksiyon1() {

auto int sayi1;
}

Void fonksiyon2() {

auto int sayi1;
}

Aslında C derleyicisi buna zaten izin verecektir.Yani bir değişken global olarak tanımlanmamış veya main fonksiyonunda birden çok tanımlama yapılmamışsa,zaten kullanımını diğer fonksiyon gruplarında 1 defaya mahsus suretle kullanılmasına izin verecektir.Yukarıdaki 2 fonksiyon da olduğu gibi sayi1 adlı değişken(variable) iki ayrı yerde tanımlanabilir.Bunun için auto deyiminin kullanımı zorunlu değildir.Fakat bazı istisnai durumlarda programcıya değişkenin durumu hakkında bilgi vermesi faydalı olabilir.Bu nedenle auto yer belirleyicisi özel durumlarda kullanılabilir.

2.)static Deyimi:

static int sayi;
printf(“%d”,sayi);

// static tipinde belirlenmiş bu değişken printf ile output işleminin sonucunda ekranda 0 değerini gösterecektir.Bir başka örneğimize bakacak olur isek, int sayi; printf(“%d”,sayi); // Static olarak tanımlanmayan değişken,burada ise bellekte bulunduğu herhangi bir adresi gösterecektir.

Son olarak static bildirimle tanımlanmış değişkenler,maruz kaldığı işlemler sonucunda,son değerlerini her zaman korurlar.Şayet yeni bir işte kullanılacak olurlarsa,mevcut değerlerini koruyarak yeni işlerine o değerleri üzerinden devam ederler.Örnek olarak aşağıdaki kod parçasını inceleyelim.

       while(1) {
       static int sayi=0;
       printf("%d\n",sayi);
       sayi++;
       if(sayi==5)
       break;
       }

Yukarıdaki true döngüsü normalde static deyimi ile kullanılmasaydı ölü döngü(infinite loop) Yani sonsuz bir döngü olmuş olacak sürekli ekrana 0 değerini basacaktı.(çünkü her seferinde static int sayi=0 ifadesi ile değişken 0’a dönecektir).Fakat static bildirimi yapılan değişkenimiz her seferinde son değerini koruyarak,sanki int sayi=0 ifadesini görmüyormuş gibi her seferinde mevcut değeri üzerinden devam edecektir.ilk olarak 0,daha sonra sırasıyla 1,2,3,4 olarak ekrandaki değerlerini basacaktır.Nihayetinde değişken değeri 5 olduğunda ise döngüyü terk etmiş olacaktır.

3.)register Deyimi

Programlarda tanımlanan değişkenler,işletim sırası geldiğinde tek tek merkezi işletim birimine(CPU) taşınırlar.Gerekli işlemleri yapıldığında tekrar hafıza(memory) bölgesine geri gönderilirler.Tanımlanan değişkenler her zaman bu sistemde organize olarak işletilirler.Bu durum sık sık yapılan işlerde zahmetli ve zaman kaybı olabilir.Bunun en açık örneği döngü sayaçları…Bilindiği üzere döngüler bizlerin,defalarca aynı kod satırlarını yazmamızı engelleyerek daha az komut satırlarıyla bir işi çok hızlı yapmamıza olanak verir.İşte bu yüzden döngü sayaçları her defasında CPU’da işletilip,belleğe geri iadesi oldukça zahmetli olup ve merkezi işletim birimi ile hafıza arasında sürekli bu işlemleri yaparak sistemin yavaşlamasına neden olacaktır.Bu nedenle alternatif çözüm olarak değişkenlerin bellekte tutulması yerine merkezi işlem birimindeki register’larda tutulması hız açısından,dolayısıyla zaman hususunda etkili olacaktır.

4.)extern Deyimi

Harici C/C++ dosyaları arasında global bir değişken görevinde kullanılmaktadır.Microsoftun MSDN kütüphanesinde bir örneği aşağıdaki gibi verilmiştir.

int i = 1;
void other();
int main() {
   // Reference to i, defined above:
   extern int i;
}
void other() {
   // Address of global i assigned to pointer variable:
   static int *external_i = &i;

   // i will be redefined; global i no longer visible:
   // int i = 16;
}

Yukarıdaki örnekte görüldüğü gibi global i değişkenine referans model sayesinde ilgili veri kullanımı geçerli olmaktadır.

Bir başka örnekte harici dosya içerisinde bulunan bir değişkenin,başka bir c dosyası içerisinde kullanımı verilmiştir

dosya1.h
extern int global;
dosya2.c
int main()
{
global=1;
}

Yukarıdaki örnekten de görüldüğü gibi dosya1 header içerisinde tanımlanan global isimli veri kullanılmıştır.