OTURUM BASLATMA PROTOKOLU

Last update: 5/1/2015 11:15:00 AM

Yazan:Fatih KABAKCI

SIP(Session Initiation Protocol-Oturum Baslatma Protokolu) HTTP ve SMTP protokolleri gibi,client-server ortaminda insan ve cihazlar arasinda iletisimi saglayan bir protokoldur.SIP bu iletisimi saglarken istemciden sunucuya(Request) ve sunucudan istemciye(server) dogru iki tipte mesaj modeli kullanir(ayni HTTP protokolunde oldugu gibi).SIP,Internet telefonu icin ek sik kullanilan protokoldur.

SIP 4 adet varliktan olusmaktadir.

User Agent

Iki tipte kullanilan Client User Agent(Client UA) ve Server User Agent(Server UA) mekanizmalari sirasiyla istekleri sunucuya ileten ve gelen istekleri cevaplayarak istemciye ileten distributorlerdir.

Proxy Servers

Network'e aktarilan mesajlari dogru router'lere aktaran sunuculardir.

Redirect Servers

Iletisim sirasinda gonderilecek mesaj icin,yeni bir adres olusturabilen veya ilgili mesaji farkli router'lere yonlendirebilem sunuculardir.

Registrar

Kullanicilari kaydedererek ilistirdigi paketleri network'e aktaran bir mekanizmadir.

Mesaj Yapisi

Start Line:

Baslangic hatti iki tiptir.Client tarafindan gonderilen Request Line ve Server tarafindan gonderilen Status Line.

Headers:

Hop Count

Seperator Line:
Body:

Istek(Request)

SIP protokolunde kullanilan bir takim fonksiyonlar ve gorevleri asagida verilmektedir.

INVITE	SIP oturumunu baslatir ve session parametreleri ayarlanir
REGISTER	User Agent'i dogrular ve aga mevcut lokasyonu saglar.
BYE	Oturumu sonlandirir.
ACK	Invite istediginin alindigini belirtir.
CANCEL	Istegi iptal eder.
OPTIONS	Hattin kapasitesini sorgular.

INFO	Session bilgisi.
MESSAGE	Anlik iletiyi(instant message) transfer etmek icin kullanilir.
NOTIFY	Olaylarin sonucunu bildirir.SUBSCRIBE istekleri ile birlikte kullanilir.
PRACK	Gecici cevaplarin alindigini onaylar(ACK).
PUBLISH	Servis oncesinde anlik ileti icin durum bilgisi saglar
REFER	Bir istegi daha uygun bir sekilde bir baskasina geciren mekanizmadir.
SUBSCRIBE	Bir sonraki NOTIFY ve PUBLISH isteklerinin alindigini gostermek icin kullanilir.

Cevap(Response)

Her cevap ya gecici(provisional) ya da sabit(final) olarak karakterize edilmektedir.Her cevap 3 karakter kodlu yapi ile tanimlanir.Bu cevaplarin genel siniflari ise asagida verilmektedir.

1xx Provisional(Ara cevaplar)	Isteklerin alindigi onaylar.ACK olmamis Invite'yi cevaplamaz.
2xx Success(Basarim)	Istek alinir,islenir ve kabul edilir.
3xx Redirection(Yonlendirme)	Alternatif hizmetleri dener ve network uzerinde lokasyon bilgisi saglar.
4xx Request failure(Istemci Hatasi)	Sunucu tarafindan islenmemis veya hatali istek.
5xx Server failure(Sunucu Hatasi)	Network'un kendi internal(ic) hatasindan dolayi istekleri cevaplayamama durumu.
6xx Global failure(Global,sistematik Hatalar)	Istegin yerine getirebilecegi mevcut servisin bulunmamasi durumu.

En sik kullanilan bazi ornek cevap kodlari;

(#100) Trying -> Istegin henuz alindigini belirtir.
(#180) Ringing -> Bir uctan diger uca giden sesli bildirim.
(#200) OK -> Istegin basariyla alindigini belirtir.
(#404) Not Found -> Sunucunun kullanicinin IP numarasini tanimlayamama durumu.

Basit bir Senaryo

SIP haberlesmesi icin yukarida anlatilanlar orneklenecektir.'Basic call' diye tabir ettigimiz en temel iletisim senaryosunda Ahmet ve Mehmet adindaki iki kullanicimiz senaryo geregi birbirleri ile iletisime gececektir.

SIP protokolu kullanan Ahmet ve Mehmet aralarında bağlantı kurmak istemektedir.Ahmet,oturumu başlatmak için mehmet'e bir INVITE mesajı gönderir.Bu mesaj bir oturum yoneticisine ulastigi anda mesajin hedefi(destination) tespit edilir ve ilgili uc noktaya(Endpoint) gonderilir.Boylelikle bir oturum baslatilmis olur.Mehmet isteği algıladıktan sonra Ahmet'e sırasıyla istegi ilk defa algiladigini belirten-TRYING,gondericiye sesli bildirim belirten-RINGING ve iletisimi resmen onaylayan-OK onaylama işaretlerini göndererek iletisim isteğini kabul eder.

Ahmet isteği onaylayan Mehmet'e son alarak kendi onay işareti olan ACK'ı göndererek asıl veri(payload) olan media verisini gönderir ve transfer işlemi başlar.Buradaki ACK isareti karsilikli el sikisma islemi olarak da dusunulebilir.Transfer tamamlandıktan sonra Mehmet,Ahmet'e BYE işaretini göndererek oturumu kapatmak ister.Bu isteği kabul eden Ahmet OK mesajı göndererek hattı boşaltmış olur.Burada telefonu kim once kapatirsa BYE isaretini gonderen o kisi olacaktir.

Yukarıdaki bu senaryonun bir görüntüsü aşağıda verilmektedir.

SIP protokolunu kullanan yukarıdaki iki kullanıcının birbirlerine gönderdikleri cevap kodlarının içeriği ise aşağıda verilmiştir.Bu işaretlerin içerikleri kullanılan IP protokolu,oturum yönetici birimi ve URI,IP adreslerine bağlı olarak değişmektedir.Netaşta dahil olduğum bir projede kullandığım bu modülleri belirli kısıtlar altında konunun daha iyi anlaşılması açısından paylaşıyorum.

INVITE

Bir SIP iletişiminin kurulması için bir uç noktadan(endpoint) diğerine gönderilen INVITE mesajı.

RINGING

TRYING sinyalinden sonra iletilen,karşı tarafa bildirim sesi.(Bir telefonu aradığınızdaki ahizeden gelen belirli aralıklarda çalan arama sesi)

OK

INVITE isteğinin alındığı belirten ve iletişime geçmek için hazır olunduğunu söylenen 200 OK mesajı.

ACK

Karşı tarafın kontrol işaretlerinin alındığını bildiren onaylama işareti.

BYE

İletişimi sona erdiğini bildiren işaret.

Ahmet ile Mehmet adlı kullanıcı arasında gerçeklenen bu iletişimin JAVA dilinde oluşturduğu gerçek çıktı ise aşağıdaki gibidir.

Yukaridaki tum bu anlatilanlara gore,bu protokol uzerinde iletisim yapan bir yapiyi Java programlama dilinde modellemek istersek asagidaki gibi bir yapi kurgulanabilir. Bundan dolayi bu yapi sadece mantiksal bir arabirim olarak dusunulmesi,konuyu anlamak icin yararli olacaktir.

SIPUser Sinifi

SIPCall Arayuzu

SIPMessage Sinifi

SIPContact Sinifi

SessionInitiationProtocol Sinifi

Yukarida Java programlama dilinde SIP protokolu haberlesmesi icin olusturulan mantiksal siniflar gosterilmektedir.Bir SIP protokol haberlesmesinde ne gibi bilesenlerin olabilecegi ve bu bilesenler ile bir iletisim sinifinin nasil olusturabileceginin iyi anlasilmasi adina yukaridaki diyagramlar ve siniflar sizler icin hazirlanmistir.Ancak unutulmamalidir ki gercekte yukaridaki siniflarin cok daha karmasik ve fazla olanlari ihtiyaca gore kullanilmaktadir.Yukaridaki siniflari referans alarak veya kendi santraliniz altinda,gerekli SIP,IP URI adreslerini verdiginiz takdirde baglanti konfigurasyonlarini yaparsaniz bir telefon'a baglanarak gercekci siniflarinizi olusturabilirsiniz.

There has been no comment yet

Name:

Question/Comment